สืบสานประเพณีงานบุญเดือนสี่(บุญผะเหวด)ตามวิถีชาวอีสาน วัดหนองแวง พระอารามหลวง จังหวัดขอนแก่น

    การจัดงานบุญผะเหวดหรือบุญพระเวสสันดรนี้จัดขึ้นเพื่อเป็นการทำบุญและฟังเทศน์เรื่องผะเหวดสันดรชาดกหรือเทศน์ มหาชาติซึ่งมีจำนวน 13 กัณฑ์ ทั้งนี้เพี่อเป็นการรำลึกถึง ผะเหวดสันดรผู้ซึ่งบำเพ็ญเพียรอันยิ่งใหญ่ด้วยวิธีบริจาคทาน คือ ความดีที่ยิ่งยวด อันมีการสละความเห็นแก่ตัวเพื่อผลคือ ประโยชน์สุขอันไพศาลของมวลชนมนุษยชาติ เป็นทานบารมีในชาติสุดท้าย หรือมหาชาติของพระพุทธองค์ ก่อนที่จะมาเสวยชาติและตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า บุญผะเหวด หรืองานบุญมหาชาติ คืองานมหากุศล ให้รำลึกถึงการบำเพ็ญบุญ เป็นสำคัญ ดังนั้น ชาวอีสานแต่โบราณ จึงถือเป็นเทศกาลที่ชาวบ้านทั้งหลายพึงสนใจร่วมกระทำบำเพ็ญบุญ และได้อนุรักษ์สืบทอดเป็นวัฒนธรรมสืบมา  นอกจากนี้การจัดงานบุญผะเหวดนั้นอยู่ที่การเทศน์เรื่องพระเวสสันดรชาดกหรือเทศน์มหาชาติ มีจำนวนทั้งหมด 13 กัณฑ์ โดยชาวอีสานมีความเชื่อว่าถ้าหากว่าฟังเทศน์ครบทั้งหมดวันเดียว และจัดเตรียมเครื่องคายหรือเรื่องบูชาได้ถูกต้อง ก็จะได้เกิดในศาสนาพระอริยเมตไตรย แต่ถ้าหากจัดเตรียมเครื่องคายหรือเครื่องบูชา ไม่ถูกต้อง จะทำให้เกิดอาเพศและสิ่งไม่ดีต่างๆ ตามมา จึงทำให้ทุกคนในหมู่บ้าน ให้ความสำคัญกับงานนี้อย่างมาก

      

       วัดหนองแวงพระอารามหลวงได้จัดงานบุญผะเหวดทั้งหมด 3 วัน วันแรกจะเป็นการจัดเตรียมงานเตรียมความพร้อมต่างๆ วันที่สองเป็นการแห่พระเวสสันดรเข้าเมืองและฟังเทศเรื่องมาลัยหมื่นมาลัยแสน เช้าวันต่อมาจะเป็นการฟังเทศน์เรื่องมหาเวสสันดรชาดกทั้ง 13 กัณฑ์ซึ่งสอดคล้องกับที่ปาจารี สิริวรรณได้กล่าวไว้ว่าตามประเพณีอีสานจะมีการจัดบุญพระเวสทุกๆปีในช่วงเดือน 3 – 4 ไปจนถึงกลางเดือน 5 ซึ่งการจัดงานจะแล้วแต่ตามความพร้อมในการจัดงานของแต่ละหมู่บ้านตามความเหมาะสม ซึ่งปกติแล้วจะจัดงาน 2-3วัน ก่อนถึงวันจัดงานเรียกวันรวมตัวรวมกลุ่มกันว่า “วันโฮม”  ซึ่งวันโฮมก็คือวันเตรียมของ เตรียมความพร้อมช่วยกันของคนในหมู่บ้าน วันต่อมาเป็นการแห่พระเวสสันดรเข้าเมือง และการฟังเทศน์ทั้ง 13 กัณฑ์

    สื่อ Info graphic ฺโดย เกศรินทร์ พิพิธกุล

ขอบคุณข้อมูลจากนายสำราญ พรหมขรยางและวัดหนองแวงพระอารามหลวง จังหวัดขอนแก่น